Przeglądając ustawienia aparatu, zauważymy możliwość wyboru zapisu zdjęć w formacie RAW. Słusznie wydaje nam się bardziej profesjonalny niż standardowy JPG, jednak czym tak naprawdę się różnią? Zapraszamy do lektury naszego dwuczęściowego cyklu!
W aparatach i smartfonach domyślnym ustawieniem jest oczywiście JPG. Po przełączeniu na RAW na pierwszy rzut oka nic się nie zmieni, jednak zdjęcia zaczną zajmować 3 razy więcej miejsca w pamięci urządzenia. Dlaczego tak jest i który format obrazu wybrać? Jeśli chcemy tylko zrobić kilka zdjęć do publikacji w social mediach, z pewnością lepiej jest wybrać JPG. Jeśli jednak decydujemy się zająć fotografią na poważnie lub po prostu planujemy samodzielnie obrobić materiał, w takim przypadku warto pomyśleć o RAW. Przyjrzyjmy się zaletom i wadom obu rozwiązań.
RAW (określany również jako „cyfrowy negatyw”) to plik obrazu zawierający surowe lub minimalnie przetworzone dane z aparatu cyfrowego. Podobnie jak nieprzetworzone składniki żywności, które należy przygotować przed spożyciem, obraz RAW również musi zostać przetworzony w edytorze graficznym, zanim będzie gotowy do drukowania, publikowania w Internecie lub wyświetlania na dowolnym urządzeniu. W przeciwieństwie do plików JPG, które możemy bez trudu otworzyć, przeglądać i drukować przy użyciu większości edytorów i przeglądarek obrazów, RAW jest bardziej „wąskim” formatem powiązanym z konkretnym modelem aparatu. Dlatego, aby oprogramowanie mogło pracować z plikiem RAW, musi być kompatybilne z konkretnym urządzeniem, za pomocą którego wykonano zdjęcie.
Przetwarzanie końcowe obrazów RAW daje szersze i lepsze opcje odzyskiwania świateł i cieni, doskonałe kolory, a w niektórych przypadkach nawet więcej szczegółów w porównaniu do obrazów JPG.
Pliki RAW zwykle składają się z trzech głównych części: rzeczywistych danych RAW z matrycy czujnika obrazu, przetworzonego przez aparat pełnowymiarowego pliku JPG do podglądu miniatury oraz wszystkich istotnych informacji nagłówka i metadanych. Aby urządzenia mogły wyświetlać obraz na wyświetlaczu LCD, używany jest plik JPG przetworzony przez aparat do podglądu. Nagłówek obrazu, a także fragmenty metadanych są używane do informowania edytorów graficznych, z jakimi ustawieniami i na jakim sprzęcie został wykonany kadr. Informacje te są potrzebne do wyświetlania obrazów RAW, a także do filtrowania, sortowania i katalogowania ich.
Znacznie więcej odcieni kolorów. W porównaniu z 8-bitowym obrazem JPG, który może zawierać tylko do 16,8 miliona kolorów (256 wartości tonalnych dla kanałów czerwonych, zielonych i niebieskich), 12-bitowy obraz RAW może zawierać ich nawet 68,7 miliarda (4096 wartości tonalnych na każdy kanał barwny). Przejście na 14-bitowe obrazy RAW zwiększa wartości tonalne RGB do 16384, co zwiększa potencjał do 4,4 biliona kolorów. Niektóre wysokiej klasy aparaty są nawet w stanie nagrywać 16-bitowe obrazy RAW, co daje 65 536 wartości tonalnych, czyli oszałamiające 281 bilionów kolorów!
Szerszy zakres dynamiczny i kolorystyka. Obraz RAW zawiera szerszy zakres dynamiki i bogatszą gamę kolorów w porównaniu do obrazu JPG. RAW ma znacznie lepszy potencjał odzyskiwania spadków światła lub cienia, gdy obraz lub jego fragmenty są niedoświetlone.
Większe możliwości dostosowywania parametrów. Po wygenerowaniu obrazu RAW wszystkie parametry aparatu, w tym informacje o urządzeniu i producencie (znane również jako metadane), są dodawane do pliku wraz z danymi RAW z czujnika obrazu. Metadane są następnie wykorzystywane w procesie demozaizacji i konwersji RAW na obraz graficzny. W procesie tym czarno-biały obraz RAW zostaje przetworzony na kolorowy przy zastosowaniu specjalnej korekcji gamma, balansu bieli, jasności, kontrastu i innych ustawień. Oznacza to, że sam obraz RAW pozostaje niezmieniony – możesz wprowadzić zmiany w obrazie później w aplikacjach do obróbki końcowej, takich jak Lightroom i Photoshop.
Przestrzeń barw można dostosować już po zrobieniu zdjęcia. Podobnie jak balans bieli, przestrzeń kolorów (taka jak sRGB lub Adobe RGB) również nie jest zapisywana w obrazach RAW, co oznacza, że możesz później zmienić ją na dowolnie wybraną.
Obrazy RAW są bezstratne. W przeciwieństwie do JPG pliki RAW zwykle używają kompresji bezstratnej (chyba że wybrano specjalną opcję kompresji stratnej), co oznacza, że przy kompresji obrazu nie tracą jakości.
Ostrzejsze zdjęcia. W przypadku plików RAW ostrość nie jest wzmacniana przez oprogramowanie aparatu, co oznacza, że możesz używać lepszych i bardziej złożonych algorytmów wyostrzania zdjęć.
Może być używany do konwersji do innych formatów RAW. W przypadku korzystania z formatu RAW obrazy mogą być łączone w celu utworzenia HDR lub panoram w formacie DNG podczas korzystania z programu Adobe Photoshop Lightroom. Otwiera to możliwość edycji obrazów w taki sam sposób, jak pliki RAW, z maksymalnym potencjałem edycji i opcjami odzyskiwania.
Dowód własności i autentyczności. W przeciwieństwie do obrazów JPG, którymi można łatwo manipulować, obrazy RAW mogą być używane jako potwierdzenie własności i autentyczności zdjęcia. Jeśli widziałeś kosmitę i masz obraz RAW, aby to udowodnić, nikt nie będzie mógł powiedzieć, że przerobiłeś zdjęcie w Photoshopie 🙂
Konieczność konwersji przed wyświetleniem. Pliki RAW wymagają przetwarzania końcowego i konwersji do formatu takiego jak JPG, zanim będą mogły być normalnie oglądane, co zwiększa czas pracy nad fotografią.
Więcej miejsca do przechowywania. Obrazy RAW zajmują znacznie więcej miejsca niż obrazy JPG. Oznacza to, że mniej zdjęć może być przechowywanych na kartach pamięci, a bufor aparatu może szybko się zapełnić. Będziesz także potrzebował więcej miejsca na swoim komputerze, aby zapisać wszystkie obrazy RAW, które zrobiłeś.
Niezgodność formatów. Pliki RAW nie są standaryzowane dla różnych producentów. Na przykład oprogramowanie Nikon nie może odczytać plików Canon i odwrotnie. Ponadto nie wszystkie przeglądarki i edytory obrazów mogą otwierać wszystkie pliki RAW. Jeśli masz nowy aparat, który właśnie został wypuszczony na rynek, być może będziesz musiał chwilę poczekać, aż producenci oprogramowania nadrobią zaległości i zaktualizują swoje aplikacje tak, by otwierały i przetwarzały konkretne pliki RAW.
Niemożność dzielenia się z innymi bez konwersji. Będziesz musiał przekonwertować pliki RAW na zgodny format, taki jak JPG lub TIFF, zanim będziesz mógł je udostępnić znajomym i klientom, ponieważ mogą oni nie mieć odpowiednich narzędzi do ich przeglądania.
Więcej plików. Ponieważ plików RAW nie można modyfikować za pomocą oprogramowania innych firm, ustawienia muszą być zapisane w osobnym pliku dodatkowym (XMP). Ponadto najprawdopodobniej będziesz również przechowywać przetworzone obrazy JPG, co spowoduje powstanie większej liczby plików.Dłuższy proces tworzenia kopii zapasowej. Ze względu na duże rozmiary plików RAW procedura tworzenia kopii zapasowych trwa znacznie dłużej.
W drugiej części cyklu poznamy właściwości, zalety i wady formatu JPG, a także spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, który format jest przedatniejszy do jakiego zadania!
Zdj. główne: Christian Wiediger/unsplash.com
