Uszlachetnianie druku obejmuje różne procesy, które mają na celu poprawę jego właściwości, dodanie walorów estetycznych, podniesienie jakości i wytrzymałości.
Do działań uszlachetniających i wykańczających druk należą m.in.: różnego rodzaju lakierowanie, laminowanie, techniki tłoczenia, hot-stamping, cold-stamping, gumowanie, kaszerowanie, brązowanie, powlekanie, impregnowanie czy zadruk specjalnymi farbami. Możliwości jest naprawdę wiele. Przyjrzyjmy się więc kilku najpopularniejszym metodom uszlachetniania wydruków.
Lakierowanie
Lakierowanie polega na nakładaniu lakieru na powierzchnię wydruku lub jego fragmenty. Lakier może być jednolity lub selektywny (częściowy), matowy lub błyszczący, teksturowany lub brokatowy. Oprócz tego warto wiedzieć, że w poligrafii stosuje się cztery rodzaje lakierów:
- dyspersyjne na bazie wody (rozpuszczalne w wodzie);
- UV;
- na bazie lotnych rozpuszczalników (lakiery alkoholowe);
- na bazie oleju.
Warstwa lakieru nadaje obrazowi wysoki połysk, zwiększa kontrast i nasycenie kolorów. Ponadto chroni wydruk przed wilgocią i zanieczyszczeniem, zapobiega ścieraniu warstwy farby, zwiększa wytrzymałość produktu.
Laminowanie
Polega na dociskaniu cienkiej powłoki z tworzywa sztucznego do papieru. Powłoka może być błyszcząca lub matowa, nakładana na jedną lub obie strony arkusza.
Laminowanie chroni papier przed wilgocią, a także przed szybkim zużyciem, zagnieceniami, zabrudzeniami i uszkodzeniami. Przy tym nie wymaga dużego i drogiego sprzętu.
Tłoczenie (embossing i debossing)
Embossing to proces wytłaczania przy użyciu matrycy/patrycy, w którym wybrane fragmenty obrazu są podnoszone, tworząc na powierzchni trójwymiarowy wzór. Debossing z kolei to proces „wciskania” fragmentów druku w podłoże. Ta technika często łączona jest z hotprintem.
Hot-stamping
To proces mechanicznego przenoszenia metalizowanej warstwy z foliowego nośnika na powierzchnię wydruku przy użyciu ciśnienia i wysokiej temperatury. Możliwości tej techniki są niezwykle szerokie, ponieważ folia dostępna jest w wielu rodzajach i kolorach. Może być błyszcząca, metaliczna, perłowa, dyfrakcyjna, holograficzna. Każda daje niepowtarzalne efekty i może być łączona z innymi metodami uszlachetniania druku, np. z tłoczeniem.
Cold-stamping
Na elementy druku, które chcemy uszlachetnić metodą fleksograficzną (lub offsetową), nakładany jest specjalny klej. Następnie do powierzchni dociska się nośnik foliowy z barwnikiem – po zetknięciu z klejem fragmenty barwnika odrywają się i przyklejają do podłoża. W przypadku metody fleksograficznej klej trzeba uaktywnić lampami UV.
Bigowanie
Wyciskanie w papierze lub kartonie linii zagięcia. Taki zabieg pozwala na składanie arkuszy bez ryzyka powstania zagnieceń i pękania warstwy farby. Jest szeroko stosowany w produkcji kartek i pocztówek, folderów, broszur i wielu innych produktów. W zależności od formatu arkusza i gęstości papieru do bigowania stosuje się różne urządzenia automatyczne lub ręczne. Bigowanie jest często wykonywane jednocześnie z cięciem (na przykład podczas produkcji folderów papierowych).
Perforacja
To przetwarzanie produktów poligraficznych w celu utworzenia odrywalnych części. Innymi słowy, jest to tworzenie otworów bardzo blisko siebie. Ich rodzaj i rozmiar zależy od ich przeznaczenia. Perforacja znajduje się na kalendarzach, znaczkach, kuponach, notatnikach, szkicownikach itp.
To zaledwie niewielka część dostępnych techniki uszlachetniających i wykończeniowych. Przy tworzeniu dowolnych produktów poligraficznych warto przemyśleć skorzystanie z nich, by osiągnąć niezwykłe i oryginalne efekty, a także nadać wydrukom lepszą jakość.
Zdj. główne: Tim Alex/unsplash.com
