Fleksografia to najprężniej rozwijająca się technika druku. Szybkość produkcji, wysoka jakość oraz uniwersalność sprawiają, że ma ona bardzo szerokie zastosowanie.
Druk fleksograficzny to sposób nakładania preparatów barwiących o małej lepkości za pomocą elastycznych form drukarskich na różnego rodzaju materiały. Technologia fleksograficzna wprowadzona została do przemysłu prawie sto lat temu. Obecnie służy głównie do projektowania materiałów opakowaniowych, etykiet i toreb polimerowych.
Historia fleksografii
Za wynalazcę fleksografii uważa się niemieckiego przedsiębiorcę Karla Holwega. Podstawą techniczną metody było wprowadzenie do technologii druku elastycznych form z kauczuku naturalnego. Początkowo fleksografia była używana do powielania napisów i obrazów na produktach z papieru i materiałach opakowaniowych. Już w XIX wieku przy użyciu farb anilinowych drukowano tą metodą tapety, a w 1912 r. także troby.
Od połowy lat 40. do lat 50. XX wieku druk fleksograficzny był masowo stosowany do produkcji materiałów reklamowych, zeszytów i czasopism. Po wykorzystaniu druku na podłożach foliowych z materiałów syntetycznych, zaczęto drukować także pocztówki i opakowania produktów sypkich.
Rozpowszechnieniu fleksografii sprzyjała technologiczność metody. W porównaniu z tradycyjnym drukiem wykorzystującym metalowe klisze, produkcja form z syntetycznych polimerów okazała się łatwiejsza i wygodniejsza.
Sprzęt do druku
Urządzenia fleksograficzne są znacznie prostsze w konstrukcji niż inne jednostki drukujące i prawie wszystkie korzystają z rolek obrotowych. Niezbędnym elementem są wytłaczane formy drukarskie (formy fleksograficzne), które mogą być wykonane z gumy lub polimeru świetlnego. Sprzęt do druku fleksograficznego zazwyczaj łączy w sobie funkcje maszyny drukującej z urządzeniami do produkcji opakowań papierowych i plastikowych.
Na świecie dostępnych jest wiele marek maszyn do druku fleksograficznego o różnych kolorach, wymiarach przetwarzanego materiału i innych kluczowych parametrach. Z założenia są to urządzenia w jednej z trzech odmian: poziomowe, planetarne i segmentowe.
Technologia druku fleksograficznego
Fleksografia to technika druku bezpośredniego. Specjalny wałek o strukturze porowatej nakłada farbę na wystające obszary formy, które tworzą wzory i napisy. Liczba porów w wałku jest różna i pozwala na kontrolowanie ilości nakładanego atramentu.
Fleksoforma przenosi wzór bezpośrednio na podłoże. Jedna taka forma może wykonać od 1 do 5 milionów wydruków, a jej elastyczność umożliwia drukowanie na grubych, giętkich i nieregularnych powierzchniach oraz stosowanie szerokiej gamy materiałów.
Etapy technologiczne druku fleksograficznego to:
- opracowanie obrazu;
- przygotowanie form fleksograficznych;
- bezpośrednie drukowanie.
Farby i materiały dla druku fleksograficznego
Druk fleksograficzny można wykonać na kartonie, papierze zwykłym i samoprzylepnym, folii, cienkim plastiku, materiałach polimerowych, tkaninach itp. Aby osiągnąć pożądaną jakość i nasycenie, atrament musi spełniać określone normy. W fleksografii stosuje się trzy rodzaje tuszy.
Farby na bazie wody. Są uważane za najbezpieczniejsze i najwygodniejsze, ale nie można ich wykorzystać do druku na folii i plastiku. Nadają się do bardziej chłonnych powierzchni.
Farby na bazie alkoholu. To tusze z lotnymi rozpuszczalnikami, które utrwalają się przez odparowanie. Używa się ich w przypadku powierzchni nienasyconych i materiałów syntetycznych.
Farby UV. Utrwalają się pod wpływem promieniowania ultrafioletowego i są bardzo odporne na niszczące działanie czynników zewnętrznych. Stosuje się je w nadruku grafik i tekstu na opakowania, które mają bezpośredni kontakt z żywnością.
Zalety i wady fleksografii
Zacznijmy od wad, ponieważ jest ich zdecydowanie mniej, a właściwie tylko jedna. To trudność w uzyskaniu obrazu o niskiej jasności i niemożność drukowania małymi czcionkami.
Wśród przeważających zalet wymienić trzeba:
- możliwość pracy z materiałami o różnych grubościach i fakturach;
- stosowanie farb przyjaznych dla środowiska oraz nadających się do kontaktu z żywnością;
- wydruk wysokiej jakości i o dużym nasyceniu;
- niskie koszty dla małych i średnich nakładów;
- osadzanie w łańcuchu technologicznym procedur towarzyszących (laminowanie, tłoczenie, składanie);
- duża szybkość drukowania i schnięcia druku;
- możliwość regulowania siły nacisku form na materiał.
Zastosowanie druku fleksograficznego
Obecnie druk fleksograficzny jest najbardziej rozpowszechniony w produkcji produktów reklamowych. Umożliwia drukowanie etykiet na papierze samoprzylepnym, tekturze falistej, plastiku i innych podłożach syntetycznych. Technika fleksograficzna jest stosowana w przypadku nadruków na opakowaniach i materiałach o nieregularnych kształtach i powierzchniach, takich jak kartony mleka, pudełka produktów sypkich (ryż, kasza), foliowe torby zakupowe. Oprócz tego coraz częściej wykorzystuje się ją także do tworzenia wydruków na tkaninach, np. torbach czy koszulkach.
